1. Zaznacz podpunkty, w których podano informacje dotyczące Danii. A.Ten kraj oblewają wody dwóch mórz B.Ten kraj nie ma dostępu do morza. C.Do tego kraju należy też Grenlandia. D.Stolicą tego kraju jest Kopenhaga. E.Stolicą tego kraju jest Budapeszt. F.Walutą w tym kraju jest forint. G.Walutą w tym kraju jest korona. Jan Chryzostom Pasek „Pamiętniki” - „Pan Pasek w Danii” - interpretacja i analiza fragmentu „Pamiętników” Paska; Cechy gatunkowe noweli na podstawie utworu Marii Konopnickiej „Mendel Gdański” Wolter „Prostaczek” jako powiastka filozoficzna - cechy; Leopold Staff „Kartoflisko” - interpretacja i analiza wiersza Jan Chryzostom Pasek, Wydra, 1636-1701 r. Zacząłem i ten rok - daj, Boże, szczęście! - w Olszówce. Zaraz na początku tego roku doczekaliśmy nowych rzeczy, bo zima, która już była gruntownie stanęła, zginęła i stało się tak ciepło, tak pogodno, że bydła poszły w pole; puściły się kwiatki i trawę ziemia wydawała, orano i Dodano: 7 marca 2023, 17:32. Skandaliczny pasek w TVP Info Źródło: TVP / Screen. TVP Info prowadziło „wydanie specjalne” poświęcone sprawie śmierci syna posłanki KO Magdaleny Filiks Użytkowanie aut w Danii. Jeśli Twoje miejsce zamieszkania jest za granicą i nie przewidujesz, aby Twój pobyt w Danii przekroczył w jednym roku 185 dni, możesz korzystać z zagranicznego pojazdu do poruszania się po Danii. Kopia umowy o pracę wystarczy jako dokumentacja . W takich sytuacjach nie musisz ubiegać się o zezwolenie. Do You Remember by Christopher Cayari accompanied by Ogden GreeneWritten by Benj Pasek and Justin Paul from the musical Peter Pan.Recorded at Mills Theater a Uzyskanie stałego pobytu w Danii. Z zastrzeżeniem innych okoliczności, osoba, która przebywa w Danii nieprzerwanie od ośmiu lat na podstawie pobytu czasowego, może otrzymać pozwolenie na pobyt stały w Danii. Zazwyczaj takie wnioski o stały pobyt trwają do 8 miesięcy i wymagają od wnioskodawcy uiszczenia opłat za rozpatrzenie Rok pański 1659. zaczęliśmy tamże w Hadersleben, daj Panie Boże, szczęśliwie, gdzie zażywaliśmy mięsopustu, lubo nie z taką przecię, jako w Polszcze, wesołością. Mieliśmy jeszcze na przeszkodzie insułę Alsen [1], ktora że nam w tele zostawała, dlatego też nam na wielkiej była przeszkodzie: i czeladź nam na czatach Jan Chryzostom Pasek „Pamiętniki” - „Pan Pasek w Danii” - interpretacja i analiza fragmentu „Pamiętników” Paska; Cechy gatunkowe noweli na podstawie utworu Marii Konopnickiej „Mendel Gdański” Charles Dickens „Opowieść wigilijna” - recenzja utworu; Leopold Staff „Kartoflisko” - interpretacja i analiza wiersza Rok pański 1661. za Boską pomocą zacząłem w domu. W którym roku dziwnemi Pan Bog probował sługę swego okazyami, złej i dobrej fortuny przeplatając vicissitudinem [1], ale się to wszystko na dobre obrociło. O czym będzie niżej. wGLol. Język polski, Barok Poezja Paska należy do nurtu napisał "Pamiętniki" około roku i diariusze zajmowały dość znaczną pozycję w literaturze XVII w. Dzięki bezpośredniemu stosunkowi autorów do przedstawionych faktów są znakomitym źródłem poznania ludzi i obyczajów tamtych część zawiera opis przygód wojennych on w wielu wyprawach opowiada o walkach Czarnieckiego ze Szwedami w Polsce i Danii, o rokoszu Lubomirskiego i o odsieczy Wiednia, którą przedstawił w oparciu o relację jej uczestnika. Przedstawił obraz szlachcica-żołnierza, który walczy dzielnie,ale ambicji do walki dostarcza mu chęć zdobycia łupów, a nie miłość do mówi też o odbytych podróżach zagranicznych, które były wynikiem jego zainteresowań i opisuje też mszę świętą, do której służył ze zbroczonymi krwią wrogów w licznych pojedynki i zwady z jest uczta u pana Jasińskiego, podczas której doszło do pojedynku Paska z Nurzyńskim. Chytry Pasek, który nie chciał walczyć w obozie wojskowym, wyszedł z niego, wiedząc, że rywal dogoni końcu Pasek zabił natręta i odciął rękę jego taki tryb życia znudził mu się i Pasek zapragnął okolicach Krakowa upatrzył sobie kandydatkę na drugiej części opisuje swe zaloty i decydującą rozmowę z ukochaną. Ta część "Pamiętników" zawiera szeroki obraz życia ziemiańskiego i obyczajów szlacheckich. Autor uważa ucisk chłopa za naturalny stan klasę uważa za godną przedstawicielkę prywatne szlachty nacechowane jest troską o dobrobyt i korzyści własne. Z "Pamiętników" wyłania się obraz typowego lubi zabawy,pijaństwo,pojedynki typowe dla ówczesnej szlachty."Pamiętniki" odzwierciedlają obraz ludzi tamtej epoki. Są pisane barwnie, językiem potocznym, wskazującym na gawędziarskie talenty autora. Żródła: teksty nadesłane Serwis matura jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem. Ebooki edukacyjne Dobre wypracowania Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku? Jak zdać egzamin? Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin! Szybka nauka 93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów Jak dojechać do Niemiec po samochód? Planuję zakup samochodu w Niemczech,a le oczywiste jest, że najpierw chcę go zobaczyć, no i w...Lakiernik rzeszów Jak w temacie, niech ktoś poleci jakiegoś fachowca, który zrobi solidnie niekoniecznie za niską...Magnes reklamowy na tylną klapę? Witajcie. Czy ktoś z Was ma do czynienia z magnesami reklamowymi? Chcę uruchomić nowy portal...Zakup używanego auta Szukając samochodu rozglądacie się po lokalnych salonach, komisach czy przeglądacie oferty w... 10-25-2008, 15:52 Jazda na suwak w Danii Witam, Widząc jak wzbudziłem ostatnim razem sporą dyskusję i poruszenie moim poprzednim postem dotyczącym jazdy na suwak i kretyna w TIR'rze na A4, chciałbym opisac jak wygląda to w Danii. 1. Bardzo często w miastach jezdnie są dwukierunkowe, po jednym pasie w każdym kierunku. Ale przed światłami jezdnia się rozdwaja (bez żadnego znaku, po prostu w środku pasa pojawia się linia a pasy stają się szersze, za to 100 metrów za światłami z powrotem oba pasy schodzą się w jeden. Linia się kończy w środku pasów - i zostaje tylko jeden pas, który się zwęża. Oczywiście prawnie uregulowany jest (wraz z odpowiednim znakiem) nakaz jazdy "na zamek". Nikt nie wrzuca kierunkowskazów (bo obie jezdnie schodzą się "do środka") - i wszyscy elegancko się włączają do ruchu. Co to daje? Po pierwsze szansę na ominięcie TIR'a z którejś strony - oraz większą przepływność na światłach. 2. W przypadku wjazdu na autostradę - pas "wjeżdzający" schodzi się "do środka" z prawym pasem autostrady - i również obowiązuje to jazda "na zamek" - dlatego też jak jadę po prawym pasie i widzę że ktoś będzie wjeżdzał na ten pas (a przede mną auto przejechało po tym pasie), to mam obowiązek umożliwić włączenie się mu do ruchu (o ile możliwe zjechać na lewy pas, jak nie to zwolnić wystarczająco by się włączył). 3. W przypadku wszelkiego rodzaju "zwężeń" nieuregulowanych światłami - wszyscy jeżdżą wszelkimi możliwymi pasami aż do zwężenia, a następnie przed zwężeniem jeżdzą "na zamek" - zawsze ustawiany jest znak, który informuje o konieczności takiego zachowania. Jak kiedyś w jednym miejscu zapomniano go postawić - nic to nie zmieniło - zamek się normalnie odbywał. Jakby jakiś cwaniak w TIR'ze próbował blokować pas, to z miejsca wylądowałby w areszcie do momentu uregulowania należności (minimum DKK - zł) - oraz w przypadku obcokrajowca - dostałby zakaz wjazdu na teren Danii, a po jego TIR'a musiałby przyjechać inny kierowca. -- news 10-25-2008, 16:17 Re: Jazda na suwak w Danii Użytkownik napisał w wiadomości news:gdvfcf$bja$[Tylko zarejestrowani użytkownicy widzą linki. ]. > Witam, > > Widząc jak wzbudziłem ostatnim razem sporą dyskusję i poruszenie moim > poprzednim postem dotyczącym jazdy na suwak i kretyna w TIR'rze na A4, > chciałbym opisac jak wygląda to w Danii. E tam Dania.. wystarczy zobaczyć na niemieckie autostrady. Wyjeżdzając z parkingu nawet TIR widząc mnie na rozbiegówce ZMIENIA pas na bliższy środka aby umożliwić mi właczenie się do ruchu !!! Tylko nie w tej kur..wa polsce, polaczek musi pokazać że to on jest na prawie i czekaj sobie wieśniaku aż przejadę, choćby dziesięć pasów z lewej było wolnych. Ot to nasze Polaczkowo i ta powalona psycha większości pseudokierowców. Wypadek na niemieckiej autostradzie, z 3 pasów robią się dwa potem jeden i zjazd z autostrady aby wioskami ominąć leżacą w poprzek cysternę. Auta na 3 pasach, potem 2 potem jednym, ładnie się zapinają, osobowy wpuszcza tira, tir osobowego. Zdaża się czasami jakiś burak który leci awaryjnym ale to pojedyncze sztuki i omija jak widziałem z reguły kilka aut a nie cały korek. Nie widziałem aby jakiś palant TIRem blokował lewe pasy. To tylko tak w polaczkowie. Zaraz się odezwą obrońcy polaczków psełdokierowców... ale chyba tylko ci co nie jeździli w cywilizowanych krajach i nie poczuli różnicy psychicznego komfortu jazdy. -- Irokez 10-25-2008, 17:03 Re: Jazda na suwak w Danii On Sat, 25 Oct 2008 18:17:52 +0200, Irokez wrote: >E tam Dania.. wystarczy zobaczyć na niemieckie autostrady. >Wyjeżdzając z parkingu nawet TIR widząc mnie na rozbiegówce ZMIENIA pas na >bliższy środka aby umożliwić mi właczenie się do ruchu !!! >Tylko nie w tej kur..wa polsce, polaczek musi pokazać że to on jest na A gdzie mysmy sie mieli nauczyc takich zachowan ? :-( >prawie i czekaj sobie wieśniaku aż przejadę, choćby dziesięć pasów z lewej >było wolnych. No tak, ale zmieni na lewy, to go Cavallino czy inne BMW zblizajace sie z tylu z nadzwiekowa predkoscia oswieci i otrabi :-) >Ot to nasze Polaczkowo i ta powalona psycha większości pseudokierowców. Znowu nie przesadzaj, i u nas to widac .. >Wypadek na niemieckiej autostradzie, z 3 pasów robią się dwa potem jeden i >zjazd z autostrady aby wioskami ominąć leżacą w poprzek cysternę. Auta na 3 >pasach, potem 2 potem jednym, ładnie się zapinają, osobowy wpuszcza tira, >tir osobowego. No tak, ale to wlasnie niemcy zamek maja wpisany w kodeks. Podaj jeszcze inne panstwo ktore tak ma. >Zdaża się czasami jakiś burak który leci awaryjnym ale to >pojedyncze sztuki i omija jak widziałem z reguły kilka aut a nie cały korek. Z drugiej strony Niemcy lubia stac na autostradach. Czasem nawet pare dni, bo troche sniegu spadlo. Widziales cos takiego w Polsce ? >Nie widziałem aby jakiś palant TIRem blokował lewe pasy. To tylko tak w >polaczkowie. >Zaraz się odezwą obrońcy polaczków psełdokierowców... No ob ciagle nie rozumiesz .. pojedz spokojnie za tym tirem do zwezenia, i bedziesz mial to co tak chwalisz - piekny zamek. J. 10-25-2008, 17:16 Re: Jazda na suwak w Danii Użytkownik " napisał w wiadomości news: > No tak, ale zmieni na lewy, to go Cavallino czy inne BMW Weź sobie pysk sobą wycieraj co? I od razu zapomnij o wkładaniu mnie do jednego koszyka wraz z BMW czy nadświetlnymi prędkościami. 10-25-2008, 17:34 Re: Jazda na suwak w Danii On Sat, 25 Oct 2008 19:16:31 +0200, Cavallino wrote: >Użytkownik " napisał w wiadomości news: >> No tak, ale zmieni na lewy, to go Cavallino czy inne BMW > >Weź sobie pysk sobą wycieraj co? >I od razu zapomnij o wkładaniu mnie do jednego koszyka wraz z BMW czy >nadświetlnymi prędkościami. Ale inni maja obowiazek jezdzic prawwym pasem i nie wyjezdzac na lewy, prawda ? :-) J. 10-25-2008, 19:30 Re: Jazda na suwak w Danii Użytkownik " napisał w wiadomości news:[Tylko zarejestrowani użytkownicy widzą linki. ]... >>Nie widziałem aby jakiś palant TIRem blokował lewe pasy. To tylko tak w >>polaczkowie. >>Zaraz się odezwą obrońcy polaczków psełdokierowców... > > No ob ciagle nie rozumiesz .. pojedz spokojnie za tym tirem do > zwezenia, i bedziesz mial to co tak chwalisz - piekny zamek. > Ależ się kurcze nie da, bo TIR zawala dwa pasy 300 metrów przed zwężeniem, swój i lewy bo według niego "cwaniaki" lewym się chcą na krzywy szybciej wepchać. Więc to nie działa, geneuje nerwy i zdziwienie zachodnich podróżnych nad wyjątkowym zezwierzęceniu polaków na drodze. Są dwa problemy - cwaniaki w TIRach zapinające dwa pasy i nie puści na zamek auta z lewej bo on jest na swoim pasie i ma w dupie wszystkich dookoła. Na TVN Turbo był/jest? program Jazda Polska - pięknie przedstawia polskie buractwo. Chyba jesteśmy w tym najlepsi w europie. Głównie przez zupełnie bezużyteczną policję drogową która woli siedzieć w krzakach z suszarką zamiast łapać takich ćwoków, buraków w beemach wyprzedzających na trzeciego i tym podobnych debili . Już chyba straż miejska lepiej tu wypada. Inna sprawa to miejscami debilne ograniczenia i oznaczenia na drogach. Nigdy nie wiesz, czy te 50 na drodze szybkiego ruchu to po to aby suszyć (np nowa dwupasmówka wylot z Jeleniej Góry na Wrocław chyba pół roku była 40-stka zostawiona po budowie dla waćpaństwa niebieskich suszarczyków) czy rzeczywiście jest to niebezpieczne miejsce (serpentyny ze Świebodzic na Wałbrzych jest 70 - można ciąć i 110 ale niech choć trochę popada to polecam jazdę 50 aby nie wylecieć na źle wyprofilowanej drodze - co chwilę tam koszą pobocza lub barierki). Podobają mi się w niemczech ograniczenia w zależności od warunków drogowych np deszcz. U nas chyba za pincet lat ktoś na to wpadnie. Pozdrofka. -- Irokez 10-25-2008, 19:45 Re: Jazda na suwak w Danii > Są dwa problemy - cwaniaki w TIRach zapinające dwa pasy i > nie puści na zamek auta z lewej bo on jest na swoim > pasie i ma w dupie wszystkich dookoła. > nie problemem jest tylko i wylacznie brak jazdy na suwak w polsce. tir blokujacy lewy pas jest tylko efektem tego ze polacy nie potrafia jezdzic na suwak. zamiast dojechac do konca i tam starac sie wjechac to kierowcy z lewego pasa wpychaja sie jakies 50-100 m od zwezenia. zrobi tak jeden, drugi, trzeci i prawy pas coraz bardziej zwalnia. jeden wjedzie 100 m od zwezenia, 3 go wyprzedzi, wjada na prawo 75m od zwezenia, znowu ich 3 wyprzeci ktorzy sie wepchna 50 m itd itp. to wszystko powoduje ze lewy pas idzie szybciej niz prawy ktory prawie stoi. dlatego tiry blokuja lewy pas bo inaczej to na prawym pasie spedzili by 2-3 razy dluzej stojac bo ci z lewego nie potrafia jezdzic. sam tir nie powoduje wiekszych utrudnien bo prawy pas i lewy za tirem idzie z ta sama szybkoscia az do zwezenia, a przed tirem juz nikt sie nei wepcha z lewego na prawy i nie spowolni go. moim zdaniem wpisac jazde na suwak w kodeks jak w niemczech jest i bylo by po klopocie. pare madatow i stluczek przy zwezeniach by bylo i kazdy by sie nauczyl. -- pzdr piotrek 10-25-2008, 19:51 Re: Jazda na suwak w Danii Użytkownik " napisał w wiadomości news: >>I od razu zapomnij o wkładaniu mnie do jednego koszyka wraz z BMW czy >>nadświetlnymi prędkościami. > > Ale inni maja obowiazek jezdzic prawwym pasem Nie tylko inni. Każdy. Ja też jeśli o to Ci chodzi. To samo dotyczy zakazu zajeżdżanai drogi przy zmianie pasa i wyprzedzaniu. Jakoś mi się to zazwyczaj udaje, stąd wnioskuję że inni też mogą. Tyle że widać niektórzy nie chcą. 10-25-2008, 19:52 Re: Jazda na suwak w Danii Użytkownik "Piotrek" napisał w wiadomości news: > tir blokujacy lewy pas jest tylko efektem tego ze polacy nie potrafia > jezdzic na suwak. Zdecydowanie mylisz skutki z przyczynami. 10-25-2008, 19:58 Re: Jazda na suwak w Danii On Sat, 25 Oct 2008 21:30:03 +0200, Irokez wrote: >Użytkownik " napisał w wiadomości >> No ob ciagle nie rozumiesz .. pojedz spokojnie za tym tirem do >> zwezenia, i bedziesz mial to co tak chwalisz - piekny zamek. >> > >Ależ się kurcze nie da, bo TIR zawala dwa pasy 300 metrów przed zwężeniem, >swój i lewy bo według niego "cwaniaki" lewym się chcą na krzywy szybciej >wepchać. Więc to nie działa, geneuje nerwy i zdziwienie zachodnich >podróżnych nad wyjątkowym zezwierzęceniu polaków na drodze. Ale w czym to przeszkadza pojechac *ZA* tirem ? Poczuj sie jak na zachodzie - dojechales do konca korka, wiec jedziesz lewym pasem, ale tak samo szybko jak ci na prawym.. >Są dwa problemy - cwaniaki w TIRach zapinające dwa pasy i > nie puści na zamek auta z lewej bo on jest na swoim >pasie i ma w dupie wszystkich dookoła. pojedz za tirem bez blyskania, to zobaczysz jak cie jasnie pan wiesniak, obok ktorego jedziesz od tych 300m ladnie wpuszcza.. >Na TVN Turbo był/jest? program Jazda Polska - pięknie przedstawia polskie >buractwo. Chyba jesteśmy w tym najlepsi w europie. [Tylko zarejestrowani użytkownicy widzą linki. ] wylacz fonie, odczekaj do 2:30 i niech ci ktos przeczyta ponizej: Popatrzmy jak dobrze dziala samowolny kierowca-regulator. Za nim kierowcy ustawiaja sie na dwoch pasach, jada kulturalnie, nie ma zadnych przepychanek. Za pare minut pierwszy kierowca dojedzie do zwezenia, a korek sie skroci, bo rozlozy sie na dwa pasy. Owszem - ci kierowcy nie jada przepisowo - ale tu apelujemy do panow policjantow - wybaczcie im, nie interweniujcie, oni wprowadzaja kulture na drodze. >Inna sprawa to miejscami debilne ograniczenia i oznaczenia na drogach. [...] A jakby powstala Partia Kierowcow, to zaglosujesz na nia ? >pobocza lub barierki). Podobają mi się w niemczech ograniczenia w >zależności od warunków drogowych np deszcz. U nas chyba za pincet lat ktoś >na to wpadnie. A nie lepiej znak "naprawde niebezpieczny zakret" ? Kierowca niech jedzie z predkoscia przepisowa .. czyli zapewniajaca panowanie nad pojazdem :-) J. Podobne wątki na Forum Kierowców Wątek Forum MEDIA apel - Jazda na SUWAK / Zakladke, Kampania społeczna - Drodzy, niedawno zmieniłem most :) którym dojeżdzam codzień rano do pracy (z prawobrzeżnej Warszawy gdzie mieszkam na lewobrzeżną gdzie pracuję). Ku... Forum samochodowe Samochód z Danii..... co dalej? - Witam! Dzisiaj nieoczekiwanie i nie wiem czy nie zbyt pochopnie kupiłem samochód zarejestrowany w Danii. Co mam: - umowę pomiędzy... Forum samochodowe auto zprowadzone z Danii jakie dokumenty ? - Z prowadziłem auto z Danii i mam tylko dowód rejestracyjny formatu A4 koloru niebieskiego i pisze tam Dell 1 / Dell 2 . Ale słyszałem że jeszcze... Forum samochodowe Jazda na suwak - Czekam z niecierpliwościa aż wprowadza ten znak i żaden burek nie będzie na mnie trąbił tylko dlatego że ja dojechałem do końca pasa i się włączam... Forum samochodowe Auto z Danii - jakie dokumenty ?? - Witam, jak w temacie, jakich dokumentów muszę wymagać przy kupnie auta, czy są jakieś haczyki ???? Pozdrawiam Forum samochodowe Czasy w strefie GMT. Teraz jest 11:21. Statystyki forum Ostatnie dyskusje Partnerzy W szak wiecie moiściewy kochani, źe teraz nie tylko w Polsce toczy się wojna, ale także i daleko za granicą za niemieckim krajem, w Danii leje się krew, a siła wojska z je ­ dnej strony niemieckiego, a z drugiej duńskiego bije się ze sobą. Wiecie o tem bo i z naszych galicyjskich pułków wiele narodu tam się bije z rozkazu cesarskiego. J a k się tam ta wojna skończy Bogu jednemu wiadomo, a jeżeli wam o tem tutaj przypominamy to tylko dla tego aby wam powiedzieć, że nie pierwszy to raz biją się Polacy w tym zamorskim k raju co się Danią nazywa. Za dawnych czasów przed dwustu laty za panowania króla polskiego Jan a Kazimierza bili się tam nasi pod dowództwem wielkiego Stefana Czarnieckiego, o którym to dawniej już nieraz pisaliśmy wam w Dzwonku, ale bili się oni wtenczas broniąc Duńczyków przeciw Szwedowi. Dawnemi czasami inaczej ludzie prowadzili wojny ja k dzisiaj. Znali już wprawdzie działa i karabiny ale te nie były wcale tak nie­ bezpieczne ja k dzisiejsze; twierdz takich straszliwych nie umieli jeszcze budować, a co najważniejsza mieli daleko mniej wojsk bo mniej było pieniędzy. Dziś chociaż tam pieniędzy właści­ wych, złota i srebra, nie o wiele więcej, ale za to pieniędzy papierowych na całym świecie większa moc, mają więc mo­ carze z czego opłacać żołd tysiącom jenerałów, pułkowników i oficerów niższych stopni, mają z czego wykarmić i odziać całe miliony prostych żołnierzy, stojących ciągle pod bronią. Przed paręset laty ja k tylko ja k a wojna się skończyła, rozpu­ szczali królowie całe wojsko do domów, mało co bardzo zosta­ wiając w twierdzach i na straży przy sobie, a ja k przyszło do nowej wojny, to królowie na nowo zwoływali wojsko z domów, obdarzając ich dla zachęty różnemi dobrodziejstwami czyli przy­ wilejami szlacheckiemi, bo tymi żołnierzami stającymi na każde zawołanie królewskie pod chorągwie, to właśnie była szlachta. Było tak wszędzie, było tak i u nas w Polsce. Przez długie wieki pilnował włościanin tylko roli a szlachta sama znosiła krwawe trudy i znoje w ciągłych wojnach. Wojny te wszystkie są opisane w starych xiąźkach, a tę wojnę polską w Danii najpiękniej opisał pan Pasek który słu­ żył w wojsku polskiem pod sławnym Stefanem Czarnieckim, trzym ając się zawsze tego wielkiego wodza, zażywając z nim i biedy i rozkoszy. Pan Pasek opisał tak pięknie D anię, że przepiszemy tu w krótkości niekóre części jego historyi, głó­ wnie dla tego, źe w miejscach gdzie się przed dwustu laty krew polska lała, pod Koldyngą, Fryderycyą na wyspie Alzen i dzisiaj także obficie krew polska płynie, bo biją się tain ja k wiecie także polacy w wojsku cesarskiem i pruskiem. Że je ­ dnak nic nie ma gruntownie stałego na ziemi, przeto po dwu­ stu latach, niektórzy przyjaciele Duńczyków zmienili się w nie­ przyjaciół, a z nieprzyjaciół porobili się przyjaciele. W roku pańskim 1658 i 1659 Polacy, Austryaey i Prusacy bili się w obronie Duńczyków rugując Szwedów ze Szlezwigu i Ju t- landyi; dziś w tych samych miejscach garstka Duńczyków broni się przeciw dziesięćkroć silniejszym austryacko pruskim wojskom. Szwed który był dawniej Duńczyków nieprzyjacielem nie pomaga wprawdzie swojemu sąsiadowi, którego dziś jest przyjacielem, ale na ochocie mu nie zbyw a, i pomoc przyobie­ cuje. Owoż onego czasu za panowania króla polskiego Jan a Kazimierza, F ry d ry k II I król Duński wydał Karolowi G usta­ wowi, królowi szwedzkiemu wojnę, chcąc się na nim,pomścić za dawniej wyrządzone Duńczykom krzywdy, i obrał ku temu najstosowniejszą chwilę, bo Szwedzi prowadzili właśnie wojnę z Polską. Duńczycy wpadli w nieobecności króla szwedzkiego do jego państwa i zajęli już wielką część kraju, gdy tym cza­ sem Gustaw K arol wycofawszy wojska swe z Polski nie tylko że wygnał ich ze Szwecyi, ale nadto większą część Danii opa­ nował. K ról Duński udał się więc w prośby do króla Pol­ skiego o pomoc. Jakoż tenże wysłuchał jego prośby i wysłał w sierpniu r. 1658 Stefana Czarnieckiego na czele 6000 Pola­ ków w pomoc Duńczykom. Wojsko polskie udało się więc że swoim dzielnym wodzem, który już przedtem niejednokrotnie przetrzepał nieprzyjaciół swej ojczyzny, w pochód przez kraje pruskie i inne niemieckie ku krajom duńskim. W ojsko cesar­ skie (austryackie) i brandenburskie (pruskie) posłane było także Duńczykom na pomoc. Pan Pasek, który, ja k wam już wyżej powiedziałem, zawsze przez cały czas swojej wojaczki walczył pod dowództwem Czarnieckiego, pojechał tam także do Danii i oto z jego opisu tego kraiku przepiszemy co nieco, abyście się dowiedzieli ja k to tam w tej Danii przed dwustu laty wy­ glądało. Ze to jednak pan Pasek bardzo obszernie wszystko opisał, więc tylko w krótkości słowa pana P ask a tutaj powtórzymy. Oto pisze pan Pasek: kiedyśmy wychodzili z Polski, było wiele namyślań, trwożyło nie jednego że to iść za morze, iść tam gdzie noga polska nie postała. Ojcowie pisali do synów, żony do mężów aby tam nie chodzić, bo wszyscy nas sądzili za zgubionych. Ojciec jednak m ó j, lubo mnie miał jednego ty lk o , pisał do mnie i ro z k a z a ł, żebym imie Boskie wziąwszy na pomoc, szedł śmiele tam gdzie je st wola wodza, pod błogo­ sławieństwem ojcowskiem i macierzyńskiem, obiecując gorąco Majestatu Boskiego błagać i upewniając m nie, że mi i włos z głowy nie spadnie bez woli Bożej. Poszedłem więc. P rze­ chodząc granicę zaśpiewaliśmy nabożne pieśni, konie zaś po wszystkich pułkach, uczyniły okrutne parskanie, aż serca przy-* — 195 — rastało bo to był dobry znak. Przeprawiwszy się przez rzekę Odrę weszliśmy do Prus gdzie nas wcale dobrze przyjmowano i prowianty regularnie nas dochodziły. Przebywszy ogromny kaw ał drogi weszliśmy do Danii. W Haderschlewen stanął nasz wojewoda Czarniecki zimować z dwoma pułkam i, inne stały w innych okolicznych miasteczkach. Przez całą zimę czaty nasze ścierały się ze szwedzkiemi. Staliśmy w kraju bardzo bogatym. Zboża, bydła i owiec była wielka obfitość, wińsko złe ale miody dobre, drew tylko mało, bo tu ziemią rzniętą i wysuszoną palą, z której węgle tak dobre ja k dębowe. Jeleni, sarn i zajęcy mnóstwo. Wilków nie ma, bo jest tam w Danii takie prawo, że jak wilka obaczą, powinni wszyscy wychodzić z domów, tak po miastach jakoteż i po wsiach i tak długo owego wilka prześladując gonią, aż go umorzą albo utopią, albo złapią, a nie obdzierając go, we skórze na wysokiej szu­ bienicy albo na drzewie obwieszają na grubym łańcuchu i tak długo wisi póki kości staje. Nie tylko rozmnożyć ale i prze­ nocować się wilkowi nie dadzą. Lud w Danii nadobny: białogłowy gładkie i bardzo białe, stroją się pięknie, ale w drewnianych trzewikach chodzą wiej­ skie i miejskie; gdy po bruku w mieście idą to taki czynią kołat, iż nie słychać kiedy człowiek do człowieka mówi; wyż­ szego zaś stanu damy takich zażywają trzewików ja k i Polki. Sposób życia ich ucieszny bardzo, bo rzadko co ciepłego jedzą, ale na cały tydzień różne potrawy w kupie uwarzywszy, tak na zimno tego po kęsu zażyw ają, a często nawet kiedy młócą (bo tam tak białogłowa młóci cepem ja k i chłop), ledwo nie za każdym snopa omłóceniem, to posiędą na słomie i wziąwszy chleba i masła, które zawsze z jaszczem stoi, to smarują i je ­ dzą, to znowu wstaną i robią, i tak to często robią a po kęsku. Wołu, w ieprza, albo barana kiedy zabiją, to najmniejszej kro­ pli krwi nie popsują, ale ją wytoczą w naczynie, namięszawszy w to k ru p , tem kiszki onego bydlęcia nadziewają i razem w kotle uwarzą, i o snują wieńcem na wielkiej misce koło głowy onegoż bydlęcia te kiszki, i tak to na stole stawiają przy każ­ dym obiedzie i jedzą za wielki specyał; nawet i w domach szla­ checkich tak czynią, i mnie częstowano tem do uprzykrzenia,